1.1 Kasang Tukang Masalah
Tiap-tiap
sélér bangsa tinangtu pada-pada mibanda ajén budaya. Ajén budaya hiji sélér
bangsa bakal kagambar tina sakabéh perkara anu aya patalina jeung kahirupan
manusana. Budaya mibanda harti:
“kelompok adat kebiasaan , pikiran,
kepercayaan, dan nilai yang turun-temurun dipakai oleh masyarakat pada waktu
tertentu untuk menghadapi dan menyesuaikan diri terhadap segala situasi yang
sewaktu-waktu timbul, baik dalam kehidupan idividu maupun dalam kehidupan
masyarakat sebagai keseluruhan” (Baried, 1983: 85-86).
Sakumaha anu kaunggel di luhur yén kabudayaan téh nya éta
rupaning hal anu aya patalina jeung kahirupan. Dina raraga mikanyaho kabudayaan hiji sélér bangsa tinangtu perlu mikaweruh
unsur-unsur budaya nu umum atawa universal. Nurutkeun
Koentjaraningrat (1974,12) aya tujuh unsur budaya anu miboga sipat universal, nya éta 1)
sistem réligi jeung upacara kaagamaan, 2) sistem organisasi kamasarakatan, 3) sistem
pengetahuan, 4) basa, lisan
jeung tinulis, 5) kesenian, 6) sistem
pakasaban, jeung, 7) sistem
téknologi jeung pakakas.
Kamekaran budaya Sunda dina kahirupan henteu leupas tina
rupaning faktor anu mangaruhanana, salah sahijina nya éta minat jeung kahayang
masarakat kana karya sastra. Ieu hal téh patali jeung kalungguhan sastra salaku
karya seni. Karya seni mangrupa kréativitas manusa pikeun méré kasenangan jeung kani’matan
éstétis. Dina ambahan nu leuwih lega, kalungguhan karya sastra téh nya éta
salaku sarana pikeun nyumponan kapentingan, pikiran, jeung rasa manusa boh pikeun pribadi boh pikeun lingkunganana.
Karya sastra
mangrupa salah sahiji wujud tina kabudayaan anu gumelar dina kahirupan manusa.
Di Indonesia, hususna di masarakat Sunda karya sastra gelar dina rupa-rupa
wanda. Ieu hal téh nuduhkeun kajembaran hasanah budaya Sunda. Ayana
rupa-rupa wanda karya sastra lantaran
masarakat Sunda
anu rancagé, anu
ngabalukarkeun di masarakat Sunda leubeut ku hasil karyana.